خرمنکوب

یکی از پرکاربردترین دستگاه‌هایی که این روزها برای خدمت درزمینه برداشت محصولات کشاورزی ساخته شده خرمنکوب است. با استفاده از این دستگاه می‌توانید جداکردن دانه گندم از ساقه‌ها را انجام دهید. این دستگاه‌ها در گذشته به شیوه‌ای کاملا ابتدایی توسط گاو یا اسب روی خرمن‌ها به‌حرکت در می‌آمد تا پروسه این کار کمی راحت‌تر شود.

 اما با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی یکی از دستگاه‌هایی که به‌روزرسانی شد، همین خرمن کوب بود. این روزها نمونه‌هایی از این دستگاه با اندازه‌ها و امکانات متفاوت در اختیار کشاورزان قرار گرفته که در برداشت بهتر محصول و بالا بردن سرعت کار بسیار کمک‌کننده هستند. در این مقاله به بررسی این دستگاه و هر آن‌چه که به آن مربوط می‌شود، می‌پردازیم.

معرفی انواع ماشین خرمنکوب

این ماشین‌ها براساس امکاناتی که دارند، به 2 دسته کلی تقسیم می‌شوند و در برخی موارد نحوه کار با آن‌ها مشترک است:

• ساده
• کامل

ساده

به‌طور کلی ماشین‌های خرمن‌کوب ساده بیشترین کاربرد را در ایران دارند. اغلب از همین دستگاه در کشاورزی غلات استفاده می‌کنند. کار این دستگاه همانند نسخه‌های ابتدایی خود، جداسازی دانه از ساقه است که در برخی از آن‌ها جداسازی دانه از کاه هم صورت می‌گیرد. بهتر است کمی هم با شیوه کار با این دستگاه آشنا شوید.

ابتدا باید خرمن‌کوب ساده خود را، چه از نوع سوارشونده باشد یا یدکش، به تراکتور وصل کنید. زمانی باید از نحوه اتصال مطمئن شوید که دستگاه به‌شیوه‌ای روی زمین قرار بگیرد و به‌هیچ‌عنوان تکان نخورد. یکی از نکات مهم در استقرار محل خرمن‌کوب، جهت وزش باد است. دستگاه را در قسمتی قرار دهید که با وزش باد، گندم‌ها با کارگران برخورد نداشته باشند و کار آن‌ها را دچار اختلال نکند.

با استفاده از دست، میل‌گردان را بچرخانید تا درصورت میزان نبودن تیغه‌ها ابتدا این مشکل را حل کنید. بعداز این مرحله تراکتور را با سرعت کم روشن کنید و اگر مشکلی وجود نداشت میزان سرعت را افزایش دهید. قبل‌از انداختن غلات در ماشین، نخی را که دروگران محصولات را با آن دسته کرده‌اند جدا کنید تا سرعت کار را پایین نیاورند.

کامل

از قرار معلوم این دستگاه‌ها از امکانات بیشتری برخوردار هستند و علاوه‌بر جداسازی دانه از ساقه، به‌وسیله بوجاری که دارند، محصولات را به قسمت کیسه‌کنی هم می‌فرستند. اسم دیگر این دستگاه‌ها خرمنکوب بوجاری است. تنطیم سرعت و تنطیم فاصله بین 2 کوبنده از دیگر امکاناتی است که این دستگاه در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد.

شدت باد حاصل از بادبزن و جهت دمیدن آن را هم می‌توانید با استفاده از این دستگاه تنظیم کنید. استفاده از این ماشین در ایران مرسوم است و بهترین نمونه آن را می‌توان در مدل تی 25 دید. باید به این نکته توجه کنید که این مدل چرخ ندارد و باید آن را در محلی مناسب مستقر کنید.

خرمنکوب‌های بوجاری از چه قسمت‌هایی تشکیل شده‌اند؟

اگر بخواهیم اجزای تشکیل‌دهنده این دستگاه‌ها را به شما معرفی کنیم، به موارد فهرست پایین می‌رسیم:

• قسمت کوبنده
• بادبزن
• شبکه سیم‌های لرزان
• نقاله‌ها
• بدنه و دریچه‌های کنترل

در ادامه هریک از این بخش‌ها را معرفی می‌کنیم.

استوانه کوبنده

این استوانه از جنس فولاد است که حول محور طولی خودش شروع به چرخش می‌کند. درون این استوانه مفتول‌های فلزی U شکلی وجود دارد که با چرخش این استوانه خوشه‌های غلات را از هم جدا می‌کنند. سرعت دورانی کوبنده با تعویض چرخ تسمه محرک استوانه یا تنظیم دور موتور نیرودهنده به خرمنکوب تغییر می‌کند که بسته به نوع غلات باید تنظیم شود.

بادبزن

بادبزن‌ها مجموع 4 پره چوبی هستند که حول محور خود دوران می‌کنند. وظیفه آن‌ها مکیدن هوا ازطریق دریچه‌ها و انتقال‌شان به زیر صفحه مشبک است. این مقدار هوای مکیده شده به میزان اندازه دریچه کشویی جلوی بادبزن دارد. سرعت دورانی بادبزن‌ها را می‌توانید ازطریق نصب چرخ تسمه کوچکتر، بیشتر کنید.

شبکه سیم‌های لرزان

برای جدا شدن دانه‌هایی که در میان کاهی که پایین کوبنده خارج می‌شود، قبل‌از خروج کاه از دستگاه نیاز به وجود این شبکه‌ها است. دقیقا قبل‌از دهانه خروجی 2 شبکه سیمانی لرزان وجود دارد که کاه در بین آن‌ها حرکت می‌کند. به‌واسطه این حرکات است که دانه‌های جامانده در بین کاه‌ها از آن‌ها جدا شده و به قسمت پایین دستگاه منتقل می‌شوند. این دانه‌ها در انتها کنار دانه‌های دیگر قرار می‌گیرند.

این 2 شبکه سیمانی یکی در ابعاد کوچکتر بوده که قابل تنظیم است. شبکه بعدی اندازه بزرگتری دارد، به‌شکل ثابت نصب شده است. سیم‌های لرزان از شبکه‌ای مفتول فلزی تشکیل شده‌اند که یک‌ سر آن‌ها آزاد و سر دیگر آن‌ها به یک قطعه آهن یا چوب مستطیل شکل وصل است. با تنظیم صفحه کوچکتر می‌توان شتاب حرکت کاه روی سیم‌های لرزان را کاهش داد و در این صورت مقدار دانه‌های جدا شده از کاه‌ها بیشتر می‌شود.

نقاله‌ها

زمانی که دانه‌ها از میان جریان هوایی که توسط بادبزن‌ها ایجاد شده عبور می‌کنند، کلش و پوسته غلات از آن‌ها جدا شده و در سمت پایین ماشین خرمنکوب جمع می‌شوند. به‌وسیله‌ مارپیچ نقاله در قسمت مخصوص، دانه تمیز شده جمع‌آوری می‌شود. به‌طور کلی این قسمت وظیفه تمیز کردن دانه‌های جدا شده از کاه را دارد که می‌تواند سرعت زیادی را در جمع‌آوری غلات ایجاد کند.

بدنه و دریچه کنترل

اسکلت ماشین یکی از مهم‌ترین بخش‌ها است. از دیگر قسمت‌های آن می‌توان به توری، دریچه های بازرسی، سرپوش کوبنده، دریچه های کشویی تنظیم هوا و صفحات هدایت کننده جریان هوا و سینی اشاره کرد.

نکات مهم در نگهداری خرمنکوب‌ها در فصل‌های کم کار

ازجمله نکاتی که باید هنگام نگهداری از این دستگاه‌ها رعایت کنید، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• ابتدا به‌کمک فشار باد، تمامی ذرات به‌جا مانده از دانه‌ها را پاک‌سازی کنید.
• تسمه‌ها را باز کرده و به‌وسیله یک پارچه تمیز و خشک آن‌ها را کاملا پاک کنید.
• در جاهایی خشک و دور از دسترس جوندگان قرار دهید.
• گریسخورها را گریسکاری کنید.
• تمام عیوب موجود در هر سمت از دستگاه را پیدا و آن را تعمیر و تعویض کنید.

جمع‌بندی

خرمنکوب یکی از دستگاه‌های ضروری در امور کشاورزی محسوب می‌شود که از گذشته تا به امروز در دسترس انسان برای کشت بهتر محصول و غلات بوده است. امروز نمونه‌های تکامل‌یافته این دستگاه‌ها با بسیاری امکانات پیشرفته در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد که در سراسر دنیا کاربردی حیاتی دارند.

در این مقاله به بررسی قطعات تشکیل‌دهنده این ماشین و نحوه نگهداری از آن پرداختیم. با استفاده از این اطلاعات می‌توانید به‌صورتی تخصصی‌تر از این ماشین استفاده کنید. ابتکار هاشمی بهترین برند ایرانی در تولید ابزارآلات و ماشین‌های کشاورزی در کشور است.